Economie

5. Consumentengedrag

Gegeven door:
Henk de Beuker
Beschrijving Begrippen

In deze samenvatting voor economie gaan wij ons richten op consumentengedrag en alle belangrijkste factoren die hier invloed op hebben. Hiervan is 'tijd' en 'de fase waarin we leven' ontzettend belangrijk. Verder komen er begrippen als vergrijzing, inkomensontwikkelingen en inflatie voorbij, en wordt er besproken hoe deze invloed op het consumentengedrag hebben.

Consumentengedrag

Beschrijving van hoe mensen kopen, wat ze kopen, waar ze kopen, wanneer ze kopen en waarom ze kopen.

Loon

Een financiële vergoeding voor geleverde arbeid.

Vergrijzing

Vergrijzing is een term voor het steeds ouder worden van een bevolking. Het gaat om het aandeel ouderen in de bevolking dat stijgt, waardoor ook de gemiddelde leeftijd in dat land stijgt.

Inflatie

De waardevermindering van geld, bijvoorbeeld door stijgende prijzen (je kunt minder kopen met dezelfde hoeveelheid geld) of door het bijdrukken van geld (hoe meer geld er in omloop is, hoe minder het waard wordt; schaarste creëert waarde!)

Koopkracht

De koopkracht geeft aan hoeveel een huishouden gemiddeld kan kopen. De koopkracht is onder andere afhankelijk van het inkomen, de geheven belastingen en de waardevermindering van geld.

Budget

Hoeveel je te besteden hebt.

Deflatie

Een situatie waarin het algemeen prijspeil voortdurend daalt en consumptiegoederen goedkoper worden. Je kunt dus steeds meer kopen met eenzelfde geldbedrag.

A1: Markt en Consumptie

A2: Consumenten en producenten

A3: Geld

Consumentengedrag

Het consumentengedrag is over de jaren heen niet altijd hetzelfde geweest. Er verandert een hoop, en dit heeft invloed op de consumptie. We kijken eerst naar factoren die invloed hebben op het consumentengedrag van de samenleving als geheel. Hierbij kunnen we 5 factoren onderscheiden:


- De eerste factor is de tijd waar we in leven. Het consumentengedrag was 100 jaar geleden heel anders was dan nu. Mensen hadden behoeften aan hele andere producten en diensten dan dat ze nu hebben.


- Daarnaast kan vergrijzing invloed hebben op het consumentengedrag van een groep mensen. Met vergrijzing bedoelen we dat een steeds groter deel van de mensen oud is. Dit kan komen doordat er vroeger meer mensen geboren werden dan nu of doordat er steeds minder mensen doodgaan en dus ouder worden. Relatief komen er zo steeds meer oude mensen ten opzichte van jonge mensen. En, als een steeds grotere groep mensen oud zijn, dan verandert het consumentengedrag ook; oudere mensen hebben namelijk andere behoeften dan jonge mensen. Zo komt er meer vraag naar andere dingen.


- Technologische ontwikkelingen hebben ook invloed op ons consumentengedrag. Tegenwoordig gaan de technologische ontwikkelingen erg snel, en onze vraag verandert daardoor ook erg snel mee. Denk bijvoorbeeld aan een iPod. 15 jaar liep iedereen daarmee om muziek te luisteren. De vraag naar iPods was enorm. Maar tegenwoordig luistert bijna iedereen gewoon muziek op de telefoon, dus is de iPod niet meer nodig. Onze vraag, en dus ons consumentengedrag, is sterk veranderd door de technologische ontwikkelingen die er hebben plaatsgevonden over de afgelopen 15 jaar!


- Ook is er steeds meer aandacht voor veiligheid en milieuaspecten. Zo vinden consumenten het steeds belangrijker dat producten veilig zijn in gebruik en goed zijn voor het milieu. Als we bijvoorbeeld naar auto’s kijken, dan zien we dat er steeds meer veiligheidsmaatregelen genomen worden, zoals betere airbags, waarschuwingssignalen of zelfs automatisch stoppende auto’s bij gevaarlijke situaties. Ook worden elektrische auto’s zoals de Tesla steeds populairder, mede omdat dit beter is voor het milieu.


- Als laatste kunnen inkomensontwikkelingen invloed hebben op het consumentengedrag. Over de jaren kunnen de lonen die mensen voor werk krijgen en de prijzen die mensen moeten betalen voor producten veranderen. Vaak gaan de lonen over een bepaalde periode steeds iets omhoog, waardoor de prijzen van de producten ook steeds iets omhoog gaan. Dit noemen we inflatie.


Welke persoonlijke aspecten hebben invloed op het consumentengedrag?

Naast de factoren die invloed hebben op de samenleving als geheel, zijn er natuurlijk ook nog factoren die specifiek zijn voor elke consument. Deze verschillen dus per persoon of gezin. Hierbij kunnen we 9 aspecten onderscheiden:


- Ten eerste verschilt het beschikbare budget natuurlijk erg per consument. De ene persoon heeft meer te besteden dan de andere persoon, wat effect heeft op de koopkracht van die persoon, en dit heeft weer invloed op het consumentengedrag. Zo koopt iemand met veel meer koopkracht waarschijnlijk sneller een heel duur horloge dat hij of zij eigenlijk helemaal niet nodig heeft.


- Ten tweede heeft de gezinssamenstelling invloed op het consumentengedrag. Grote gezinnen zijn doorgaans waarschijnlijk geïnteresseerd in andere producten dan een persoon zonder partner of kinderen.


- Sociale invloeden zijn ook van groot belang voor het consumentengedrag. Als iedereen in jouw sociale omgeving het onzin vindt om op een scooter te rijden, dan is de kans groter dat je gewoon gaat fietsen, terwijl als al jouw vrienden, broers, zussen, op een scooter rijden, de verleiding erg groot wordt om dat ook te gaan doen.


- Ook wordt het koopgedrag van personen sterk beïnvloed door trends en rages. Als iedereen om jou heen ineens in spijkerbroeken loopt, dan is de kans groot dat jij dat ook gaat doet. Je zal dus waarschijnlijk sneller een spijkerbroek kopen als dit een grote trend of rage is.


- Je leeftijd maakt ook erg veel uit voor je consumentengedrag. Op je zestiende ben je misschien geïnteresseerd in het kopen van een mooie fiets of een scooter, terwijl je op je dertigste misschien liever een auto koopt. Je consumentengedrag hangt dus vaak af van je leeftijd.


- Het zesde punt dat van invloed kan zijn op het consumentengedrag van specifieke mensen is marketing en reclames. Je ziet misschien wel eens een reclame op je mobiel van een hamburger die er heel lekker uitziet, waardoor je trek krijgt en naar de McDonalds gaat om die burger te kopen. Je kan dus beïnvloed worden in de keuzes die je maakt door de marketing- en reclame uitingen van bedrijven.


- We hebben net besproken dat het voor in de samenleving steeds belangrijker wordt dat we goed met het milieu omgaan en dat het consumentengedrag daarop wordt aangepast. Maar het kan ook erg per persoon verschillen hoe serieus iemand dit neemt. De ene persoon zal misschien helemaal geen vlees eten, altijd de fiets pakken in plaats van de auto of brommer, en heel weinig of nooit op vakantie gaan met het vliegtuig, terwijl de ander daar niet zo erg mee bezig is. Het consumentengedrag kan dus erg verschillen tussen mensen die anders denken over het milieu.


- Wat ook invloed kan hebben op jouw koopgedrag is hoeveel je weet over een bepaald product. Als jij bijvoorbeeld heel veel over computers weet, dan zal je waarschijnlijk andere keuzes maken dan mensen die er helemaal niks van weten. Je begrijpt beter wat wel en wat niet goed bij je past en misschien weet je ook simpelweg wat de beste keuze is. De kennis van de koper heeft dus invloed op het consumentengedrag.


Het laatste aspect dat we bespreken dat invloed kan hebben op jouw koopgedrag zijn de openingstijden van een winkel. Stel dat een winkel alleen doordeweeks open is tot 5 uur, dan zal het voor mensen met een fulltime baan lastig worden om hier wat te kopen. Dit is echter een probleem dat steeds minder voorkomt, omdat mensen steeds meer online producten bestellen, en de openingstijden dus van steeds kleiner belang worden.